Homepage  Prozawedstrijd  Prozawedstrijd 2018  Rik Voorter  Beoordeling Rouw

Beoordeling De werkelijkheid achter de jeugdherinneringen - Rik Voorter

Waarom begint dit prachtige verhaal met zo’n onbeduidende zin als: ‘Ik heb wel trek in koffie.’?

‘De werkelijkheid achter de jeugdherinneringen’ heeft bijna alles waaraan een goed verhaal dient te voldoen.

Het leest lekker weg, maar toch moet je de aandacht er bij houden.
De zinnen vloeien in elkaar over, net zo gemakkelijk als de thema’s overgaan van het ene in het andere (vooral bij de herinneringen van Eva tijdens de boswandeling valt mij dit op).
Er is afwisseling tussen spanning en ontspanning (zie de scene voor de tv en het daarop volgend begin van de wandeling met de hond).
De zinnen zijn compact en to the point geschreven, en wel zo dat ze – hoe zakelijk ook de inhoud – bijna poëzie worden. Er staat veel tussen de regels.

En dan is dit verhaal ook nog eens beeldend: ‘Dit is het pad waar de boomstronken het meest duidelijk uit de grond steken.’ En zintuigelijk: ‘Willem’s lichaam lijkt ver weg. Ze tast af maar haar vingertoppen raken slechts de koude linoleum bank. Het lijkt soms wel alsof ze bevriezen’. Vooral door dit zintuigelijke zit je als lezer vrijwel meteen in het hoofd van hoofdpersonage Eva.

Zweverige Eva en nuchtere Willem zijn nogal op elkaar uitgekeken. De gewoontes en opvattingen van de een zijn voor de ander irritant geworden: zaken waar iedereen in een relatie mee te maken kan krijgen. Daarom wil je als vanzelf weten hoe dit stel met zo’n crisis omgaat.

Eva en Willem zijn behoorlijk ‘vergevorderd’ in hun crisis. ‘De tijd van schreeuwen lijkt echt voorbij te zijn.’
Omdat hun eigen omgeving te veel negatieve herinneringen oproept, zijn ze voor een paar dagen een chalet gaan huren. Ook hier vermijden ze meningsverschillen en ruzies door bijvoorbeeld films te kijken. Films die ze beiden weinig interessant vinden.

De chalet staat uitgerekend in de streek waar Eva als twaalfjarige haar eerste vakantieliefde heeft ontmoet. Stefan. Tijdens een wandeling met de hond laat ze de belevenissen van toen de revue passeren. En als vanzelf vergelijkt ze de vriend van nu met de vriend van toen.

Stefan was in alles het tegenovergestelde van Willem.

Eva gaat zo op in het verleden, verlangt zo heftig naar de vriend van toen, dat ze tijdens haar wandeling hem zelfs meent tegen te komen. Of het inderdaad om Stefan gaat, blijft in het midden.

Pas na de ontmoeting met (een op) Stefan (lijkende man) schiet haar te binnen dat ze hem destijds weleens gekrenkt zou kunnen hebben. Natuurlijk wil ik als lezer dan ook weten wat die krenking precies heeft ingehouden. Om de eenheid binnen het verhaal te vergroten, zou die krenking iets te maken moeten hebben met Eva’s relatie met Willem.

Ook vanwege de eenheid zou ik de essentiële eigenschappen van Stefan die aan het eind van het verhaal worden genoemd, even aanstippen of in een scene uitwerken in de flashback.

Vanwege het twee keer ‘trekken’, en dan ook nog in verschillende betekenissen, vind ik dit niet zo’n mooie zin: ‘“Bilo, niet zo trekken,” roept Eva, maar de hond lijkt zich weinig van deze feedback aan te trekken.’

Ten slotte het antwoord op de vraag waarmee ik deze beoordeling begon.

Al komt de eerste zin tegemoet aan de eis waar volgens veel tekstbeoordelaars een verhaalbegin aan dient te voldoen - het hoofdpersonage moet iets willen of juist iets niet willen - , een eerste zin moet ook spanning oproepen, vind ik.
Soms moet je lak hebben aan regels. Regels zijn er om te overtreden, althans in de kunst, in de literatuur. Wie zich volledig aan de regels houdt, produceert eenheidsworsten, die al heel vroeg niemand meer lust.

Tijdens het (her)lezen van ‘De werkelijkheid achter de jeugdherinneringen’ blijkt die eerste zin helemaal niet zo onbeduidend te zijn. Kijk, daarin schuilt nu het ware meesterschap: die eerste zin geeft namelijk de kern van het hele verhaal weer. Want wie op de ander uitgekeken is, komt niet veel verder meer dan: ‘Ik heb wel trek in koffie.’


Oktober 2018, Henk Rouw, auteur onder het pseudoniem Eric Steiner & Co.

Beoordeling De werkelijkheid achter de jeugdherinneringen - Rik Voorter

Homepage  Prozawedstrijd  Prozawedstrijd 2018  Rik Voorter  Beoordeling Rouw