Homepage  Prozawedstrijd  Prozawedstrijd 2018  Rik Voorter Beoordeling Rouw

De werkelijkheid achter de jeugdherinneringen - Rik Voorter

‘Ik heb wel trek in koffie.’
Het is het half ingeslapen gevoel dat ze altijd heeft na een iets te lang durende film. Het licht mag nog even uit blijven. Willem’s lichaam lijkt ver weg. Ze tast af maar haar vingertoppen raken slechts de koude linoleum bank. Het lijkt soms wel alsof ze bevriezen, terwijl de Indian Summer nog wel even bezig is.

De lange aftiteling is een dankbaar tijdverdrijf voor Eva’s geest die behoefte heeft aan repeterende taken. Vanochtend had ze de behoefte alles schoon te maken, net zo lang tot er geen stofje meer te vinden is. Het zal wel met stress te maken hebben of zo. Maar het zou zinloos zijn geweest, wist ze. De schoonmakers hebben hun werk te serieus genomen en niks meer voor haar over gelaten.

Als ze iets verder reikt kan ze zijn stekeltjeshaar voelen. Ze heeft het idee dat ze elke keer dat ze samen op de bank zitten weer verder moet reiken. Ongetwijfeld zal hij de film ook niks hebben gevonden. Hij houdt niet echt van romantische komedies. En hij had opeens wel erg veel Espresso nodig. Een irritante zenuwtic, vindt Eva. Wat is er mis met kruidenthee of Marokkaanse muntthee? Volgens Willem heeft ze een ‘zweverig imago’ aangenomen, ‘ongewoon voor een nuchter plattelandsmeisje’. Hij zal wel weer gelijk hebben. Eva zou op dit moment het liefst in een spa verblijven waar ze werken met aromatherapie, en waar ze zich op kan warmen in een modderbad. Het boek over karma’s heeft ze bijna uit, en vorige week heeft ze wierrook gekocht waarvan ze eigenlijk niet eens weet wat ze ermee moet. Als ze niet oppast belandt ze nog wel een keer in India in een yoga retreat.

‘Waarom hebben we hem niet eerder uitgezet?’, verzucht ze hardop. Willem kijkt strak naar het scherm. Ze kent hem lang genoeg om te weten dat hij er niet op zal reageren. Het lijkt hetzelfde als vragen waarom ze überhaupt dit chalet hadden geboekt. Ze waren allebei niet van plan weg te gaan, maar misschien had hun woning wel even tijdelijk te veel negatieve herinneringen. Herinneringen kunnen minder sterk worden als er wat tijd overheen gaat of zo. Ze had alleen kunnen gaan en er een soort zoektocht naar zichzelf van kunnen maken. Maar ze deed het ‘gewoon’ niet, zoals ze wel meer dingen gewoon niet doet.

‘Ik ga Bilo uitlaten,’ zegt Eva vrij hard om er zeker van te zijn dat Willem het verstaan heeft. In stilte wenst ze dat hij het haar verbiedt, op een speelse manier.
‘Dan weet je dat,’ probeert Eva nog. Ook een ruwer verbod zou werken, waarbij hij haar op een stoel zou vastbinden, schreeuwend dat ze niet bij hem weg moet gaan. Hij draait zich om. De tijd van schreeuwen lijkt echt voorbij te zijn.

Wat betreft looproutes heeft ze verschillende opties. Ze zou voor een kort rondje kunnen gaan, over vlakke weilanden langs de zorgboerderij waar ze zoveel herinneringen aan heeft. Een langer rondje kan ook die een stukje door het bos gaat en waar het benodigde klimwerk in zit. En dan zijn er nog een paar alternatieven die zoveel klimwerk over een lange afstand vragen, dat dit alleen theoretische opties lijken te zijn. Bilo’s enthousiaste gekef lijkt een duidelijke voorkeur aan te geven. Hij is nog jong. Net als Eva overigens, maar die heeft toch dikwijls het idee al meerdere levens te hebben geleid. Haar lichaam verraadt dit. De grijze plukjes die er nu al tussen komen, het jojo-en met het gewicht, het lijkt er allemaal bij te horen.

Daar is de boerderij van boer Klaassen, waar ze voor het eerst een koe had gemolken. Iets verderop de woning waar vroeger de weduwe Malissen woonde, waar ze altijd roze koeken at. Ze woont aan de rand van het bos, waar Eva vroeger op zoek ging naar eetbare paddestoelen. En waar ze haar eerste vakantieliefde Stefan zoende. Hij wilde verder gaan, maar ze weigerde, wat hij direct accepteerde. Het was echt een charmante jongen.

Raar dat ze weer op de plekken is die zoveel jeugdherinneringen oproept, bedenkt Eva zich, terwijl ze het bewuste bankje in het ‘Eva en Stefan bos’ passeert. Bilo slaat ondertussen aan op een konijn, die hier niet erg van onder de indruk lijkt te zijn. Rustig springt het dier voor Eva uit, die een beetje een ‘Alice in Wonderland gevoel’ krijgt. Als kind geloofde ze dat dieren konden praten. Nu doet ze haar best dat nog steeds te geloven, maar ze lijkt er te cynisch voor te zijn geworden.

Dit is het pad waar de boomstronken het meest duidelijk uit de grond steken. Het is ook nog eens smal, met aan weerszijden berenklauwen. Stefan noemde dit altijd het ‘pad van de duivel’. Hij was zo goed in originele namen verzinnen, op die leeftijd was hij al zo creatief. Eva zou het niets verbazen als hij nu iets in de creatieve industrie zou doen; bijvoorbeeld beeldend kunstenaar of freelance tekstschrijver. Voor de grap had ze nog een online zoektocht ingesteld; zonder resultaat. Stefan heeft geen Facebook en Linkedin, of hij gebruikt een schuilnaam. Google gaf geen relevante resultaten op zijn naam. De jongen is een online mysterie.

Het Eva en Stefan bos nadert het donkere gedeelte. Althans zo was het vroeger, met de dikke rijen bomen. ‘Zouden hier wolven zitten?’, vroeg Eva zich vaak hardop af. Ze was niet bang voor wolven, eigenlijk was ze alleen bang voor de duisternis. Stefan was wel bang voor wolven. Bij elk geluid dacht hij dat er een roedel zou naderen, die hem met huid en haar zou verslinden. Kruipend achter de bosjes, moest Eva hem er vandaan trekken en hem op het hart drukken dat hier geen wolven voorkwamen. Ze hield van die rol.

Tegenwoordig zijn er veel bomen verdwenen en kent het bos een grote lichtinval. Smeuïge verhalen komen er alleen tot stand door de grootste fantasten. Willem begrijpt dit niet. Hij bekijkt de bomen alsof hij hoopt dat er een knop op zit die hem de cappuccino bezorgd zoals die bij de Starbucks smaakt. De bloemetjes zijn voor hem potentiële lekkernijen die je goed kunt mixen met je vruchtensorbet. Alle rondlopende dieren, behalve Bilo dan, zijn alleen goed als ze mals en knapperig op de braadpan liggen.

Eva’s veganistische gewoontes zijn dus niks. En ze moet haar bek houden als ze begint over ontbossing en klimaatverandering. Stefan zou het vast niet hebben gezegd. Waarschijnlijk zou hij met een ernstig gezicht zeggen dat ze wel eens heel goed gelijk kan hebben. Ze zouden een uitgebreide discussie kunnen houden over alle gevolgen en dan voor de grap besluiten dat ze met al hun bevindingen naar de Tweede Kamer moeten gaan. En dan vervolgens lachen om die opmerking, vooral lachen. Eva smolt vroeger van zijn glimlach, waarschijnlijk zou dat nu niet anders zijn.

Het eekhoorntje dat ze nadert lacht niet. Hoewel ze vaak geloofde dat dieren kunnen lachen, beseft ze inmiddels ook dat dit niet het geval is. Wel neemt het diertje de tijd om haar aandachtig in zich op te nemen, alsof het echt naar haar verhaal wil luisteren. Misschien zijn dieren ook wel socialer dan mensen, en herkennen ze haar. Wellicht is dit wel echt de plek waar ze hoort, waar wezens zitten die haar begrijpen.

*

‘Je moet het hout dichter bij leggen.’
Stefan pakt twee houtblokken op en legt ze tegen Eva’s houtblokken aan. Ze wenst dat hij haar hand pakt om de blokken goed te leggen, maar hij is druk bezig. Over de houtblokken gaan kranten, dan wat spiritus erop en aansteken. Het vuur doet Eva naar lucht happen, en niet zozeer vanwege de rookwolken. Stefan’s jas geeft meer warmte dan het vuur, zijn ademhaling doet het vuur in haar hoger opstoken dan de steeds hoger wordende vlammen. Misschien zou het nu mis moeten gaan, en het hele gras of zo in de fik vliegen. En dan een net op tijd succesvolle poging van hem om haar te redden, die de hele fik doet vergeten.

Morgen lijkt ver weg, hoewel middernacht al is genaderd. Ze zal weer afscheid moeten nemen, voor de zoveelste keer, maar het blijft pijnlijk. Misschien voorgoed. Mam had het erover dat ze wel eens naar het buitenland wilde op vakantie. Zou alleen MSN contact over blijven. Dat werkt niet echt. Stefan reageert vaak niet op MSN berichten, en als hij reageert doet hij raar. Eva hoorde van klasgenoten dat hun account was gehackt, misschien dat dat ook voor hem geldt. Of misschien is de online Stefan gewoon anders, is de real life Stefan veel cooler.

Het hout heeft hij omringd door stenen, in een mooi kringetje. Alles dicht bij elkaar, het hout, de stenen, het papier, Eva en Stefan.
‘Ik wil niet naar de brugklas,’ verzucht ze hardop. Al haar vriendinnen gaan naar het gymnasium. Ze is dom, of haar vriendinnen zijn zo slim. Of misschien zijn het wel gewoon stuudjes of nerds. Ze willen haar vast niet meer zien als ze omringd zijn door bollebozen.
‘Het valt echt wel mee.’
‘Werd je geen ‘brugger’ genoemd?’
‘Gewoon negeren.’
Stefan trekt zich nergens wat van aan. Het was zijn idee om zonder toestemming een kampvuur te maken op het land van boer Klaassen.
‘Vindt hij vast niet erg.’
Eva gelooft hem, maar houdt de grote boerderij toch in de gaten. Het is er donker, maar als er licht komt kunnen ze worden gezien. Dan komt hij naar buiten. Vast met een grote hooivork. Ze zullen moeten rennen voor hun leven, hand in hand.

‘Wakker worden, dit is geen plek om te slapen.’
De zon brandt in haar ogen. Ze wrijft ze uit, maar het blijft prikken. Haar benen voelen zwaar. Ze moet in slaap zijn gevallen, maar weet niet hoe lang. Waar is Stefan gebleven?
Boer Klaassen steekt glimlachend zijn hand uit en trekt haar omhoog. Het is een aardige man, maar die straf zal vast nog wel komen.
‘Maar fijn dat je het land net zo waardeert als mijn koeien dat doen, meisje. Als je mee komt naar binnen heb ik wat verse melk voor je. Dan heb je genoeg energie om de dag goed te starten.’

‘Heeft u Stefan gezien?’, vraagt Eva terwijl ze dankbaar een slok van de romige melk neemt. Ze zal nu waarschijnlijk geen klappen meer krijgen als straf, dan had hij het vast al gedaan.
De boer, die Eva een jaar of vijfenveertig schat, schudt zijn hoofd.
‘Ik hoorde wel dat zijn pa en ma vandaag weer vertrekken. Neem aan dat ze de jongen meenemen.’
Dat is waar ook. Stefan’s ouders vertrekken vroeger, ze wonen wat verder. Hij is weg, zonder verder bericht. Hij heeft niet eens een briefje achter gelaten. Dit moet ze hem wel even op MSN melden, dat het niet netjes is of zo. Of misschien niet, moet ze hem maar gewoon lieve emoticons sturen. Hopelijk is zijn account niet gehackt.

*

De planten in het heideveldje zien er plukbaar uit. Zweverige Eva voegt de daad bij het woord en ordent ze in het speciaal daarvoor geprepareerde mandje. Misschien moet ze er ook nog een paar in haar haar doen, en een dikke roze zonnebril opzetten. Stefan zou het aanmoedigen. Waarschijnlijk zou hij haar ook nog aansporen naar San Francisco te gaan of een voettocht te maken naar Santiago de Compostella. Zijn haar was destijds al lang, bijna tot schouderlengte. Waarschijnlijk heeft hij nu van dat lange hippiehaar dat hij het liefste los draagt.

Het pad gaat hier het bos weer uit, en komt uit op een onverharde versie die langs akkervelden gaat. Twee kilometers scheiden Eva van het chalet, waar Willem waarschijnlijk al ongeduldig begint te worden. Misschien dat hij dan eindelijk weer gaat schreeuwen. De halsband rekt uit, door Bilo’s zenuwachtige gedraaf. Eva vraagt zich onwillekeurig af aan wiens kant de hond staat, en schaamt zich direct voor deze gedachte. Dat is het grote voordeel aan huisdieren; ze oordelen niet.

Wanneer Eva haar gezicht afwendt van het weidse uitzicht en haar blik zich op het pad focust, ziet ze wat Bilo aantrekt. In de kilometers die er al op zitten bevonden ze zich in een niemandsland waar ze geen mensen tegenkwamen. Nu loopt er enkele meters voor hun een persoon die er flink de pas in lijkt te hebben. ‘Bilo, niet zo trekken,’ roept Eva, maar de hond lijkt zich weinig van deze feedback aan te trekken. Ze wordt meegesleurd in de richting van de man. Een botsing lijkt onvermijdelijk.
‘Bilo, stop!’
De hond remt langzaam af, en als de persoon zich begint om te draaien, beseft Eva pas hoe hard ze net tegen haar hond had geschreeuwd.
‘Sorry, Bilo is nogal…speels.’
‘Het geeft niet,’ zegt de man met een vriendelijk handgebaar. Zijn charmante stem bezorgt Eva tintelingen. Tintelingen die haar bekend voorkomen, waardoor ze zich gedwongen voelt de man goed in zich op te nemen. Iets langer geworden, iets lagere stem, iets meer baardgroei, maar zijn ogen zijn nog net zo mooi en vriendelijk. Inderdaad, lange blonde lokken. Sportief gekleed, zoals altijd. Dit kan niet missen.
‘S- stefan?’ Waarom dat gestotter, ze is toch geen twaalf meer?
De man kijkt haar aan, en lijkt iets te overpeinzen. Ook dat bedachtzame heeft hij niet verloren.
‘Sorry, maar ik denk dat je me voor iemand anders aanziet. Mijn naam is Wouter.’
Zijn gevoel voor humor is ook nog net zoals het was.
‘Leuk Stefan, heb je een naamsverandering ondergaan?’
‘Ik ben echt Wouter. En eerlijk gezegd ken ik geen Stefan die hier in de buurt woont. Ik hoop dat je je Stefan zult vinden, maar ik vrees dat ik je niet kan helpen.’
‘Je speelt nog beter toneel dan vroeger. Ben je toch naar de toneelschool gegaan zoals je altijd zei?’
‘Je ziet me echt voor iemand anders aan. Ik ben geschiedenisdocent.’
Eva weet dat hij dit heel lang vol kan houden. Vroeger kon hij dagenlang doen alsof hij koning Dong de onoverwinnelijke was. Op zijn naam reageerde hij niet, en hij ging zelfs door als ze met het hele gezin aan de eettafel zaten. Grappig dat het kleine jongetje dus nog ergens in de volwassen man huist.
‘Laat dan je rijbewijs eens zien zogenaamde Wouter. Of ga je zo ver in deze grap dat je een valse hebt laten aanmaken Stefannetje?’
‘Sorry, maar ik denk niet dat ik aan iemand hoef te bewijzen wie ik ben. Je ziet me echt voor de verkeerde aan. Ik hoop voor je dat je hem vindt, maar als je me nu wilt excuseren.’

De man draait zich om en loopt in een nog sneller tempo door, als voor hun toevallige ontmoeting. Eva waagt zich aan een inhaalpoging, maar staakt die, nadat Bilo haar een andere kant op trekt. Voor hem is een passerende kat belangrijker dan Eva’s oude jeugdliefde. Hij verdwijnt uit haar zicht en lijkt hiermee weer voorgoed uit haar leven verdwenen te zijn.

Wanneer ze het chalet nadert dringt ook weer tot Eva door waarom Stefan zo’n haast leek te hebben. Na het vorige afscheid hadden ze ruzie gekregen op MSN. Eva had wat opmerkingen gemaakt die ze beter niet had kunnen maken. Die opmerkingen waren eigenlijk ook wel zo heftig, dat het wel logisch is dat hij niet meer met haar geassocieerd wil worden. Stom eigenlijk dat ze daar niet aan gedacht heeft en geen ‘sorry’ heeft gezegd. Haar jeugdherinneringen zijn hiermee nog steeds een open boek…

De werkelijkheid achter de jeugdherinneringen - Rik Voorter

Homepage  Prozawedstrijd  Prozawedstrijd 2018  Rik Voorter  Beoordeling Rouw